برای مشاوره ترک اعتیاد چه باید کرد ؟
اعتیاد یک بیماری مغزی است که شخص با مصرف مواد مخدر و یا محرک، تغییرات شیمیایی را در نورونهای مغزی ایجاد می کند که منجر به تغییر حالات روانی و وابستگی به مواد می گردد. از منظر دیگری اعتیاد یک بیماری مزمن و عود کننده است یعنی کنترل آن به راحتی ممکن نیست و فرد را درگیر لغزش و عود مداوم می کند از این رو رواندرمانی، خانواده درمانی و گروه درمانی از ارکان اساسی مشاوره اعتیاد تلقی می شوند. همچنین کمک از پزشک متخصص اعتیاد جهت درمان دارویی برای جبران صدمات مغزی ناشی از مصرف مواد با جایگزین کردن داروهای درمان اعتیاد در بسیاری از موارد، نیاز است.
عوامل موُثر در بروز اعتیاد:
عوامل زیادی در شکل گیری اعتیاد دخیل اند، که به صورت پیچیده ای در هم بافته شده اند. هیچ وقت یک علت نمی تواند تعیین کند یک نفر به طرف اعتیاد کشیده می شود یا نه، دلایل مصرف حتی از ماده ای به ماده ی دیگر می تواند متفاوت باشد، به هر حال هر چه عوامل خطر بیشتری در اطراف یک شخص باشد، احتمال آسیب پذیری او در مقابل مصرف مواد بیشتر می شود. برخی از عوامل خطر به شرح زیر است.
1) اختلالات روانی: بسیاری از افرادی که معتاد هستند از مشکلات و اختلالات روانی مثل افسردگی اضطراب رنج می برند. این افراد ممکن است برای کاهش حالات روانی دردناک خود از مواد استفاده کنند.
2) صفات شخصیتی هیجان طلبی، ریسک پذیری، پرخاشگری، انزواطلبی، بی ثباتی و وابستگی صفاتی هستند که با مصرف مواد ارتباط زیادی دارند.
3) سن افراد: برخی مراحل رشد جزء مراحل بحرانی محسوب می شوند. مثلاً در سنین نوجوانی به علت کسب هویت ومیل استقلال و هیجان طلبی که مخالفت با والدین به اوج خود می رسد و بیشتر به سمت گروه دوستان و تقلید از آنان، گرایش پیدا می کنند و از این رو بیشتر در معرض خطر است
4) فشار گروه همسالان
5) وجود مشکلات رفتاری در کودکی مانند بیش فعالی
6) عدم آگاهی در مورد خطرات و عوارض مواد ونگرش مثبت به آن
7) فقدان مهارت های درون فردی (مانند مهارت تصمیم گیری، حل مسئله، مهارت های ارتباطی و نه گفتن و سایر مهارت های زندگی)
8) استرس های زندگی مانند طلاق والدین، خانواده های متشنج، ترک تحصیل، همچنین کمبود فرصت های شغلی و محرومیت اقتصادی و اجتماعی
رواندرمانی ترک اعتیاد:
از آنجایی که متغیرهای مهمی در شکل گیری اعتیاد مهمند، کمک گرفتن از روانشناس و رواندرمانگر اعتیاد برای طی مسیر درمان بسیار ضروری است. در رواندرمانی اعتیاد به مقوله هایی مانند کنترل وسوسه، شناسایی شروع کننده های مرتبط با عود، تکنیک های کنترل لغزش، آموزش مهارتهای زندگی (نظیر حل مساله، کنترل هیجانات، ارتباط مؤثر، قاطعیت و کنترل خشم و…) درمان افسردگی و احساسات مرتبط با عود، و همچنین لنگرهای اعتیاد و رفتارهای بازدارنده از اعتیاد، پرداخته می شود. مشاوره با خانواده و خانواده درمانی، بخش مهمی از مشاوره درمان اعتیاد می باشد که به حل تعارضات خانوادگی، کاهش بی اعتمادی خانواده به بیمار و پذیرش بیماری وی و همراهی بیمار در روند درمان، تاکید دارد. همچنین در طول درمان تقریبا هر هفته، تست اعتیاد برای بررسی وضعیت لغزش بیمار در روند درمان توسط تیم متخصص گرفته می شود.
نویسنده: دکتر علیرضا اندامی