فراشناخت چیست؟
فراشناخت اغلب تفکر درباره تفکر تعریف شده است و شامل آن دسته از اعمال ذهنی است که معانی تولید شده، مهارت ها و راهبردهای شناختی را کنترل و هدایت می کند؛ به عبارت دیگر، اعمال فراشناختی عبارتند از نظارت بر تلاش های ذهنی به منظور یافتن یا ساختن معنا و کنترل و هدایت آن ها.
اصولا در فرآیند تفکر، تفکیک اعمال شناختی و فراشناختی از هم دشوار است؛ زیرا هر عمل تفکر ترکیبی از اعمال شناختی و فراشناختی است؛ یعنی طراحی، تولید، نظارت،کنترل، هدایت و تولید معنا.
فراشناخت توانایی یادگیرنده برای آگاهی از قابلیت‌های شناختی و کاربرد این قابلیت‌ها برای یادگیری است. این موضوع برای یادگیرندگان از دور و آموزش مجازی بسیار مهم است، زیرا آن ها تکالیف یادگیری را به صورت فردی انجام می دهند.
فراحافظه یکی از اجزاء فراشناخت است. درباره توانایی های حافظه و راهبردهایی که می تواند به حافظه در مراحلی که خود کنترلی حافظه درگیرند، کمک کند.
همانطور که فراشناخت انجام عملیات آگاهانه بر کارکردهای شناختی و دانستن است، فراحافظه نیز انجام عملیات آگاهانه بر کارکردهای حافظه است.
فراشناخت مفهومی گسترده تر نسبت به فراحافظه است. به بیانی دیگر فراحافظه آگاهی بر کارکرد حافظه است یا به عبارتی رمزگردانی، ذخیره، بازیابی و کنترل هوشمندانه اطلاعات در ذهن است.
در گذشته چنین تصور می شد که عامل مهم یادگیری به ویژه یادگیری آموزشگاهی ،هوش ذاتی فرد است که هنگام تولد آن را از والدین خود به ارث می برد. درنظریه های جدید روانشناسی هوش، باور اکثریت این است که بخش مهمی از رفتار هوشمندانه را کارکردهای شناختی تشکیل می دهند، اهمیت رویکردهای جدید آن است که بر این باور پای می فشارند که برخلاف توانایی های ذاتی فرد که ارثی وغیر قابل تغییرند، کارکردهای شناختی اکتسابی و تغییرپذیرند. بنابراین، اعمال هوشمندانه، قابل آموزش و یادگیری هستند، اغلب نظریه های اخیر شناختی هوش را یک سازه پویا و چندوجهی می دانند.
دانش فراحافظه شامل باورها در مورد حافظه، صرف‌نظر از هر تکلیف خاص است. آگاهی فراحافظه را می توان به توانایی نظارت و کنترل نحوه پردازش اطلاعات برای تحق ق اهداف در نظر گرفت.
هدف اساسی نظریه فراشناخت كمك به دانش آموز برای اندیشیدن و پرورش مهارت فكر كردن است. هدف دیگر آموزش فراشناخت، پرورش مهارت های انتقال یاد گرفته ها در موقعیت های متعدد است.
راهبردهای فراشناخت دارای اهمیت فوق العاده است، و در آموزش دروس متعدد از آنان بهره گرفته می شود. راهبردهای فراشناختی، نیازهای یادگیری فراگیران را برطرف می سازد. راهبردها آن دسته از فعالیت های ذهنی و عملی هستند كه راه رسیدن به هدف ها را هموار می سازند.
