ایجاد انگیزه کتابخوانی و مطالعه در کودکان و نوجوانان چگونه است ؟
چقدر تابه حال به این مسئله فکر کرده ایم که در کتاب خوانْ شدنِ فرزندان مان سهیم هستیم؟ آیا این موضوع برای مان اهمیت دارد که فرزندم اهلِ کتاب باشد یا خیر؟ پاسخ پرسش اول این است: بسیار زیاد. و پاسخ پرسش دوم این است: به شما بستگی دارد.
اما یک سؤال دیگر، آیا کودکانی که کتاب خوان هستند با کودکانی که اهل کتاب هستند، تفاوتی دارند؟
پژوهش ها و مشاهدات عینی نشان می دهند کودکانی که کتاب خوان اند تفکر انتقادی و ذهنِ تحلیلیِ بهتری نسبت به همسالانِ خود دارند. آن‌ها به احتمال زیاد در موقعیت های مختلف همدلیِ بیشتری از خود نشان می دهند. علت این امر احتمالاً خواندن زندگی های مختلف و پیدا کردنِ شناخت و دانش از موقعیت و وضعیت های متفاوت افراد و خبردار شدن از نگرانی ها و دغدغه های آن ها است. اما به پرسش اولیه این یادداشت برمی گردم. پدر و مادر تا چه حد در علاقه مندیِ فرزندان شان به کتاب تأثیر دارند؟
محیطی که در آن فعلِ کتابْ خوانی رواج دارد و پدر و مادر خودْ مشغول خواندن کتاب هستند، موجب الگو برداری و یادگیریِ مشاهده ای فرزندان می گردد. همان طور که وقتی قبل ترها و در یادداشت های قبل گفتم؛ محیط خانوادگی شکل دهنده بسیاری از رفتارهای کودکان است. پس اگر در خانه ای کتاب‌خانه فعالی وجود دارد و والدینی هستند که بسیاری از مواقع کتاب به دست می گیرند و کودک آن ها را در حالِ کتاب خواندن می بیند، احتمال آن که کودک در سال های بعد به طرفِ کتاب خواندن گرایش پیدا کند، بسیار بسیار زیاد است.
مثلاً برخی از خانواده ها هستند که گاه برنامه هفتگی یا ماهانه رفتن به کتاب فروشی دارند. اعضای خانواده با همدیگر به کتاب فروشی می روند و برای خود کتاب های مورد علاقه شان را می خرند. پدر و مادرها و محیطی که آن را ایجاد می کنند نقش مؤثری در مسائل گوناگون کودکان ایفا می کند.
انگیزه کودک از خانه شروع می شود
انگیزه کودک از خانه شروع شده و در مدرسه جهت می گیرد و تثبیت می شود. اگر معلمی هم باشد که کتاب خوانیِ دانش آموزش را تقویت کند، می توانیم با اطمینان خاطر این گمان را ببریم که کتاب خوانی به یکی از رفتارهای عادت گونه او بدل شده است. بچه هایی که کتاب می خوانند گاه در مهارت هایی هم چون تصمیم گیری و استدلال کلامی بهتر از سایر بچه ها عمل می کنند. و حتی برخی گمانه زنی ها نشان می دهند آن ها در فرایند یادگیری بیش از آن که به حفظ کردن بپردازند، به درک مفاهیم عادت می کنند و خود به خودی موضوعات را {یاد} می گیرند.
به این مسئله فکر کنید تا چه حد دغدغه کتابْ خوان شدنِ فرزندتان را دارید و تا به حال چه کارهایی کرده اید؟
نویسنده: عمادرضایی‌نیک
مشاوره های کودک و نوجوان و مشاوره خانواده به بررسی مفصل تمامی موارد مشابه میپردازند.
