طرحواره نقص و شرم چیست ؟
وقتی کسی طرحواره نقص و شرم داشته باشد بر این باور است که دوست داشتنی و ارزشمند نیست. فرد احساس می کند که در جنبه های مهم شخصیت اش، انسانی ناقص، نامطلوبی است. در حضور دیگران دستپاچه و عصبی است، دائماً خود را با دیگران مقایسه می کند و احساس ناامنی و شرمندگی می کند یا به دلیل عیب ها و نقص هایی که به خود نسبت می دهد، احساس شرم و خجالت می کند و حتی معتقد است که لیاقت عشق دیگران را ندارد، خودش را بی ارزش می داند از این رو معتقد است که دیگران او را دوست ندارند.
او برای محافظت از خودش در برابر این احساس، زیاد از خودش حرف نمی زند ، اکثراً سعی می کند خودش را از بقیه پنهان کند.
اکثر افرادی که این طرحواره را دارند برای مقابله با این مشکل ترجیح می دهند نقابی یه چهره زده و این حس شرم را بروز نمی دهند و سعی می کنند خودشان را از حس شرمساری بی خبر نگه دارند. آن ها اغلب به دلیل افسردگی و مشکلات ارتباطی برای درمان مراجعه می کنند.
روانشناسان اغلب معتقدند فردی که طرحواره نقص و شرم دارد در دوره کودکی با دیگران مقایسه شده است؛
آن ها معتقدند عامل اصلی در شکل گیری این تله زندگی، عیب ها و نقص های واقعی فرد نیستند، بلکه عامل اصلی را باید در احساسی دنبال کنیم که والدین و سایر اعضای خانواده در فرد ایجاد کرده اند.
سبک های مقابله در مقابل این طرحواره:
- تسلیم: انتخاب دوستان انتقادگر و طرد کننده، تحقیر خود و قرار دادن خود در موقعیت های زیر دست و فرمانبر.
- اجتناب: اجتناب از بیان احساسات و افکار واقعی و اجازه ندادن به دیگران برای نزدیک شدن به او.
- جبران افراطی: انتقاد و طرد دیگران به گونه ای که به نظر می رسد خودش هیچ گونه عیب و ایرادی ندارد. رفتار انتقاد گرایانه یا برتری طلبانه نسبت به دیگران، تلاش برای بی نقص جلوه دادن خود.
